Özbaşdak lider bolmak isleýänlere garanyňda, şahsyýetini ýakynlary tarapyndan bilinen, tassyklanýan we ynamly liderler parahat jemgyýeti gurmak üçin has amatlydyr.
Eger gündelikde akylsuzlyk bilen iş alyp barýan bolsaň, arzu islegleriň ýok bolmagyna ýakynlaşarsyň. Şonuň üçin özüňi öňe çykarmak, lider bolmak üçin yglan etmeýärsiň. Şuňa görä, daş-töweregiň seni öňe süýşürmegi gerek bolýar. Şu ýaly liderleriň içki göreşi ýok bolany üçin hiç kimiň bilen göreşmezler we parahat jemgyýet döredip bilerler.
Pökgünlik we ynamdar lider saýlansa-da, daş-töweregindäki köpçülik ego güýçli adamlardan ybarat bolsa, lideriň pikirleri seredilmez we tiz wagtda ýok edilýär. Ynamsyz liderler özleriniň we agzalarynyň arasynda ynamly bolmalydyr. Munuň bilen parahat we ýokary derejeli jemgyýet dowam eder.
Eger raýatlar lider saýlamak boýunça bilmeseler ýa-da gyzyklanmasa, soňunda diktator lider bolmaga güýçlenip biler. Şu ýagdaýda, halk bu lideri tankyt eder. Emma raýatlaryň bilimsizligi ýa-da gyzyklanmasy bu başlangyçdyr.
Ego hemişe hüjüm etmek üçin garşydaş tapmaga synanyşýar we has köp materialistik zatlary talap edýär. Ego güýçli adamlar prezident ýa-da premýer ministr bolanda, olaryň territoriýalary has giňeltmäge synanyşmagy mümkindir. Munuň üçin ýaraglary ulanyp, aňsatlyk bilen garşydaşy goşmak üçin her hili ýoldan gitmegi mümkin. Şonuň üçin daş-töwerekdäki ýurtlar ýaraglanar we harby güýjüni artdyrar, emma dürli ugurlardan basyş etmek bilen, çozuş üçin peýdaly boşluklary döretmäge synanyşarlar. Her bir ýurduň lideri ego güýçli bolanyça, inkilap ýok bolar we uruşlar hemişe dowam eder. Daş-töwerek ýurtlar üçin, parahatçylyk we howpsuzlyk ýagdaýy hemişe döremez. Parahat jemgyýet gurmak üçin ýeke-täk ýol, dünýäde ego bilen baglanyşyklylyk derejesi az bolan adamlary lider saýlamakdyr. Bunuň bilen, dünýäniň ähli halky düşünmeli we şeýle adamlary lider hökmünde saýlamaly. Şeýle bolmasa, parahat jemgyýet esasy taýdan döredilmez.
Dünyadaky ähli halk, iň azynan parahat adamları lider hökmünde saýlamak zerurlygyny kabul etmese, parahatçylyk emele gelmez.
Eger lideriň çykyşlary we hereketleri deňme-deň gelmese, alkyşdan soňra çalşygyny pikir etmeli. Belki, ynamsyzlygy ýa-da dogrylygy ýok bolan häsiýetini görmek başlandy.
Ýaş işgärleriň, öz işlerinde nädogry ýa-da dogry işini bilmedikleri köp bolýar. Şonuň üçin lider, işiniň ýerine ýetirişini gözegçilikde saklamaly we gürleşme arkaly onuň şahsyýeti barada maglumat alyşmaly. Gyzyklanmak we düşünmäge synanyşmak söýgüdür. Söýgi, pikirlenmegiň häsiýeti bilen özboluşlydyr.
Hikmetli maslahat bermän, diňe gürrüňleri diňlemek we duýgudaşlyk etmek bilen, işgärler lideri ynanmakda başlaýar. Ýöne gürrüňleri diňlemek we duýgudaşlyk etmek, garşydaşyny inkär etmezden, kabul etmäge synanyşýan söýgi arkaly gelýär.
Adamlar öz tejribelerini başgalara duýgudaşlyk bilen paýlaşanda uly şatlyk duýýarlar. Yngyrsy, kimdir biri bilen duýgudaşlyk etmek, garşydaşa şatlyk we güýç berýändigini aňladýar.
Eger lider, howandarlary basyp ýatyrýan ýaly gürrüň etse, dem alşyp bilmeýän işgärler uzaklaşar. Basyp ýatyrýan wagty, garşydaşyna gorky duýgusyny berip, ony dolandyrmaga synanyşar. Bu, ego tarapyndan amala aşyrylýan hereketleriň sebäbi bolan ýok boluşa sebäp bolýar. Emma bu ýagdaýy gaýtadan ulanyp, başgalaryň ösüşini höweslendirýänler hem bar. Şu ýagdaýda, agyr sözlerden soň, ýumşak we ynamly hereketler bilen deňagramlylyk saklanýar.
Işgärlerden gelen pikirleri lider inkär etse, hiç kim täze pikirleri öňe sürmeýär.
Lideriň özüniň gürrüň berişi, gatnaşygy, haýyş edişi we kömek berişi, söýgi, hormat, minnetdarlyk bilen birleşdirilen işjeň görnüşe öwrülse, işgärleriň hereketleri üýtgärer.
Hakyky sowgat berýän ýa-da köp zat berýän adamlar bar bolsa, diňe şolar arkaly olaryň ego derejesiniň pes we giňişligi giň bolandygyny kabul etmeli dälsiň. Ego güýçli adamlar köp halatlarda özleriniň şöhratyny ýokarlandyrmak üçin başgalara sowgat berýärler ýa-da sowgat edýärler. Şu ýagdaýda, özleriniň galp şöhratyny kanagatlandyrmak üçin hereket edýärler.
Lider, işgärlere agyr gürrüňler etmeli, ýöne bu käwagt bolmasa, diňe gürleýän adam ýaly bolup galýar. Kiçiräk gürleýän adamlar hem garşydaşy üçin pikirlendiklerinde, garşydaşyň ego-y bu görkezmeleri tankyt hökmünde kabul edýär we garşy çykyp, işbirligi etmez ýa-da hüjüm eder.
Adama maslahat bermek, käwagt oňa öňe gitmäge ýardam edýän sözleri aýdyp biler, käwagt bolsa güýçli sözler ýa-da pessimist pikirler bilen görkezmek has täsirli bolýar. Adatça, pozitiw sözleriň 80 göterimi, negatiw sözleriň bolsa 20 göterimi bolup, bu gatnaşyga we döwre görä, bu nispeti tersine öwrülende hem gowy deňagramlyk gazanylar. Agyrlyk artanda, adamlar uzaklaşar.
Usta, täjribeli adam täze başlaýanlaryň işini görse, näme gowy, näme ýalňyşdygyny çalt bilýär. Şol wagtyda derrew görkezme bermekdense, şol ýerde sabyr etmek has gowy. Her gezek derrew görkezme berilse, edilýän işiň ego-sy gorky duýgusy alar we howplary geçirmegiň özi üçin kyn bolar. Soňky ýagdaýda, öňdebaryjy maslahat az berilse, garşydaş has ýeňil kabul eder we ogurlanmaz.
Gururly we gulaklaryny ýapyşan adamlara maslahat bermek, ädaty ýagdaýda ulanylmaýar. Şonuň üçin, ol özüne beýle ýagdaýda ýalňyşlyk edenden we utanç duýandan soňra pikirleri diňlemäge başlasa, ýöne-de bu mümkin bolar. Ýapyk gulaklary zor bilen açmaga synanyşmak, ego-nuň hasam berkleşmegine sebäp bolýar. Emma, gururlanýan adamlara-da, söýgi bilen gürrüň berýän adamlara ynam goýup, pikirlerine gulak asmak mümkinçiligi bolýar. Şu manyda, boşlukda ýaşaýan adamlar, akyl bilen hereket edýänler, berk adamlaryň ýüreklerini yşarat bilen ýeňilleşdirýär.
Özleriniň gowy görmekden başarmaýan işleri ýerine ýetirýän adamlara, güýçli ýa-da ýumuşak maslahat bermek, näme hem bolsa, işiň gowulamagyna azajyk täsir edýär. Ýöne-de, ýumuşak maslahat berlen ýagdaýda, kiçijik täzelenmeler bolar. Ýalňyşlyklary töhmet etmän, hyzmatdaşlyk edýän adamlara minnetdarlyk bildirmegiň netijesi bolup, olaryň öz-özüni goldap, gowulamak islegi artar. Söýgi bilen gatnaşmak esasa alynmaly zatdyr.
Işde kem-kem säwlik goýýan adamlar üçin degişli orny gaýtadan gözden geçirmek has gowudyr. Olara gahar etmegiň manysy ýok, diňe işden çykmaklary bilen neticelener. Dogry orna ýerleşdirilende, meseläniň şol adamda däldigine düşünilýär. Täze işi onuň hakyky ukybyna we gyzyklanmasyna laýyk gelýänçä, duýgurlygy hem kämilleşýär, netijede ukyp-başarnygy doly ýüze çykýar. Adam özüne kyn düşýän işi edende, duýgurlyk hem gowşak bolýar.
Ego pes, akylly we işine wepaly adamlar, düşünjeli adamlar, höwesli adamlar, tertipli adamlar, şahsy isleglerini kontrol edip bilýän adamlar, topardaşlaryna hormat goýýan adamlar bilen işleşmek aňsat bolýar. Lideriň berk bolmadyk ýagdaýynda-da, olar kömek edýärler. Munuň tersine, ego güýçli, wepalylygy pes adamlar bilen işleşmek bolsa kynçylykdan doly bolýar. Şonuň üçin lider has köp pikirlenmeli bolýar. Netijede, anyk çözgütler gözleginiň dowamynda akyl kämilleşýär. Liderleri terbiýelemek üçin, hut şu görnüşli topary dolandyrmak işini tabşyrmak has täsirli bolýar. Muny diňe kynçylyk diýip kabul etseň, agyr görünýär. Emma ony ösüş we oýlanma mümkinçilikleri hökmünde kabul etseň, beýle-de bir erbet zat bolup durmaýar.
Guramada, lideriň görkezmesine garamazdan, işini dogry ýerine ýetirmeýän adamlar hem bolýar. Şol pursatda olary başga biri bilen bile işledip görmek peýdalydyr. Işine jogapkärçilik bilen çemeleşmeýän adamlaryň-da ynamly we arkaýyn bolup bilýän ýakyn dostlary bardyr. Eger-de olary şol dosty bilen bile işletseň, ol dostunyň ynamyny ýitirmek islemän, has jogapkärçilikli hereket eder. Ego ynanmaýan adamlary duşman hökmünde görýär, emma ynanýan adamlaryndan ýigrenilmek islemeýär. Emma bu ýagdaý düýpli gowulaşmaga getirmeýär.
Özüne has köp peýda gözleýän we paýyny talap edýän adamlar üçin üstünlik hakyna töleg ulgamy amatly bolýar. Ego, öz peýdasy üçin güýçli işläp bilýär. Bu görnüşdäki adamlar guramada işländiklerinde, netijeler gowy bolmadyk halatlarynda, jogapkärçiligi başga biriniň üstüne atmagy başdan geçirýärler, bu bolsa gurama içinde erbet atmosferanyň döremegine sebäp bolýar. Şonuň üçin olary bahana getirip bilmejek ýagdaýda goýmak iň ýerlikli çemeleşme bolýar.
Ego güýçli adamlar bilen ego pes adamlary bir toparyň içinde işledip bolmaz. Ego güýçli adamlar ego pes adamlary peýdalanmaga başlarlar, ego pes adamlar bolsa işlemek höwesini ýitirip başlarlar.
Gurama hem lider hem-de akylsuzlyk ýagdaýynda bolup, diňe şuur bilen bardygyny kabul eden ýagdaýynda sazlaşyk gazanylar.
○Pul jemgyýeti
Syýasat, ykdysadyýet, bilim, abadançylyk, lukmançylyk, ylym, dynç alyş ýaly ähli ugurlar biri-birine täsir edýär. Bu ugurlarda ýüze çykýan meseleleriň diýen ýaly hemmesi gönüden-göni ýa-da gytaklaýyn pul bilen baglanyşyklydyr. Sebäbi bu ugurlaryň daşynda "pul" diýen giň çäk bar. Şol giň çäkden çykyp, pulsyz jemgyýet gurmak çözgüt bolup biler.
Adamlar öň ýalaňaç halda meýdanda ýa-da tokaýda ýaşaýardylar, soň bolsa kosmosa raketa uçuryp, internet arkaly halkara aragatnaşyk saklap başladylar. Munuň üçin pul jemgyýeti täsirli usul boldy. Ego has köp zat gazanmak islegi bilen hereket etdi, bäsdeşlik we uruş döredi, tehnologiýa, aň-bilim we guramalar ösdi, durmuş amatly boldy. Emma bu ylmy-tehniki ösüş tebigata zyýan ýetirdi we ýer ýüzüni heläkçilige getirýän derejä ýetirdi.
Pul jemgyýetinde puly isleýän işewürler işlerinde üstünlik gazanmagy has aňsat edýärler. Şuur taýdan bar bolan adamlaryň beýle islegi ýok. Pul jemgyýetinde baýlyk güýji aňladýar, ýöne bu jemgyýet bäsdeşlige we birek-birekden alada esaslanýandygy üçin asuda jemgyýeti döretmek mümkin däl. Puly gazanmak zerurlygy bolmadyk jemgyýet döredilende, şuur taýdan bar bolan adamlar liderlik etmek üçin öňe çykýarlar, netije-de dawa-jenjelsiz, tebigaty gorap saklaýan jemgyýet emele gelýär.
Pul jemgyýetinde akyllylyk gowy bilim almak bilen baglanyşykly bolup, gowy bilim almak bolsa gowy kärhana ýerleşmäge we durnukly ýokary girdejä eýe bolmaga kömek edýär. Döwlete bolsa, beýleki ýurtlar bilen bäsleşmek üçin güýçli hünärmenleri taýýarlamak üçin esas bolýar. Jemgyýetiň gurluşy puly ölçeg hökmünde alýar. Bu sistema diňe edinmegi maksat edinýär we "şuur taýdan bar bolmagy" esasy ölçeg hökmünde kabul etmeýär.
Pul jemgyýetinde adam islegleri köpelýär we gymmatlyklar edinmäge gönükdirilýär. Puluň, harytlaryň, wezipeleriň, abraýyň, adamlaryň, tehnologiýanyň edinilmegi esasy maksat bolýar. Edinmek bilen begenen "men" diýen ego bolup durýar. Ego tebigatyň tebigy aýlanyşyndan has köp çeşmäni sarp edýär. Emma şuur taýdan bar bolanyňda, edinmek islegi peselýär we diňe tebigatyň aýlanyşynyň çägindäki zerur zatlar edinilýär.
Pul jemgyýetinde egonyň üznüksiz islegi has köp önüm öndürmäge we has köp satmaga iterýär, tebigy çeşmeler yzygiderli ulanylýar, galyndylar bolsa artýar. Ykdysady ösüş şu ýagdaýyň gaýtalanmagyndan ybarat. Ykdysady ösüşiň artmagy bilen tebigy gurşawyň zaýalanmagy ters gatnaşyklydyr.
"Has köp, has gowy" diýen ýörelge bilen hereket edýän pul jemgyýeti egony güýçlendirýär we akylsuzlykdan (akylsuzlyk – akyl bilen hereket etmezlik) daşlaşdyrýar. Netijede, ahlak we edep azalýar.
Pul jemgyýeti şahsy bähbitlere esaslanýandygy üçin, şahsy peýdany goramak üçin düzgünler we kadalar artýar we jemgyýetiň gurluşy barha çylşyrymlaşýar.
Düzgünleri has jikme-jikleşdirseň hem, olary aýlanyp geçjek adamlar elmydama tapylar. Esasanam, pul islegi bilen baglanyşykly meselelerde.
Azyk önümleriniň tagamynyň az duzly bolmagyna öwrenişseň, pul jemgyýetiniň iýmitleriniň nähili güýçli tagamlydygyny duýarsyň. Gyjyndyrmalar adamlary endikli edýär. Endikli eden bolsaň, ondan girdeji gazanyp bolýar. Keselleriň köpelmegi hem munuň netijesi. Endik bolýan zat hem ego.
Pul jemgyýeti pul gazanmak üçin bäsleşik edýän jemgyýetdir. Şonuň üçin ýeňijiler we ýeňilenler döreýär. Netijede, köçede ýaşaýanlar ýa-da pes girdejili adamlar ýüzlerçe ýyllap bütin dünýäde barlygyny dowam etdirýär. Pul jemgyýeti hemmeleriň deň durmuşda ýaşap biljek ulgam däl-de, adalatsyzlygyň höküm sürýän ulgamydyr. Pul gazanmagy başarýan adamlar ýeňýär, baýlar baýlygyny jemleýär, köpçülik bolsa pes girdejili bolýar.
Pul jemgyýetinde bökdençsiz köp sanly önüm öndürmek we girdeji gazanmak aňsat bolýar, emma bu model gowşak nokatlary hem öz içine alýar. Tebigy betbagtçylyk ýaly wakalar bu gowşaklyklary ýüze çykarýar. Ilatyň uly şäherlerde jemlenmegi, önümçiligiň bir nokatda toplanmagy, girdeji çeşmesiniň diňe bir kompaniýa bagly bolmagy, sanly enjamlara aşa bil baglamak – bularyň hemmesi töwekgelçilik döredýär. Girdeji gazanmagy maksat edinmeýän pulsyz jemgyýet döredilse, ilat paýlanar, oba hojalygy we önümçilik hem deňagramly bölüner.
Her bir kiçi kärhana pul jemgyýetinde işine başlasa, ilki bilen ýaşap galmak üçin göreşmeli bolýar. Şonuň üçin tebigy gurşawa bolan alada ikinji derejä düşýär.
Uzak wagtlap aragatnaşyk saklamak islemeýän adam bilen her gün birnäçe sagat bile bolmaly bolýar. Şol sebäpden iş ýerinde stress döreýär.
Işi çalt tamamlap, hiç zat etmezden otursaň, seni işlemeýän ýaly görýärler. Şonuň üçin iş edýän ýaly görünmek endige öwrülýär. Bu-da iş ýeridir.
Bir adam diňe sagat tamam bolanda öýüne gaýtsa, tankyt edilmek gorkusy ýüze çykýar. Şol sebäpden, işgärler köplenç 1-2 sagat tölegsiz işläp galmaga mejbur bolýar. Bu hem iş ýeriniň bir hakykatydyr.
Erkek adamlar pes girdejili bolmagy utançly görýär. Ego "meniň" girdejimiň pesligini başarýanymyň pesligi bilen baglanyşdyrýar we ýeňliş hökmünde kabul edýär.
Pul jemgyýetinde täze adam bilen tanyşlanda, köplenç işi ýa-da wezipesi bilen tanyşdyrmak adatydyr. Iş adamlaryň kimligini kesgitleýän esasy element bolup durýar. Şol sebäpden, işsiz adamlar jemgyýet tarapyndan köplenç kynçylyk çekýän adamlar hökmünde görülýär. Emma dünýäniň köp ýerinde adamlar işlemek islemeýär.
Tanyşlykda öz hünäriňi ýa-da wezipesiňi tanatmak, egonyň geçmişde toplanylan tejribesini görkezýär. Bu bolsa hakyky ruhy ýagdaýyň däl-de, egoň bir bölegidir. Talyp, wagtlaýyn işçi, işgär, telekeçi, syýasatçy – bularyň hemmesi ego bilen baglanyşykly düşünjelerdir. Ego bäsdeşlik we dereje gatnaşyklaryny döredýär. Şonuň üçin, hakyky dostluk döremeýär, diňe wagtlaýyn iş gatnaşyklary emele gelýär. Esasy ruhy gatnaşyklar bolsa çagalykdan we ýetginjeklik döwründe emele gelen dostluklar bilen meňzeş bolýar – bular bäsdeşlik we materialistik bähbitlerden azat gatnaşyklardyr.
Hünär ýa-da ukyba laýyk iş bolup biler, ýöne meşhur bolmadyk ýa-da girdeji getirmeýän ugurlar hem bardyr. Şol sebäpli, ýaşamak kynlaşýar we dowam etdirmek mümkin däl bolýar. Şu manyda, pul jemgyýeti adamzadyň özüni beýan etmeginiň giňişligini çäklendirýär.
Gündelik ýaşaýyş üçin ir bilen giç agşama çenli işläp, "zähmet çekseň, bir gün hökman gowy zat bolar" diýip pikir edýän adamlar, iş ybadatyna baş goşýarlar. Bu hem geçmiş ýatlamasyndan gelip çykýan düşünjedir.
Özbaşdak bolmak üçin wagt tapmak kynlaşýar. Dostlar bilen wagt geçirmek mümkinçiligi azalýar. Erkin ulanýan puluň azalýar. Emma munuň ýerine işdäki stres we maşgaladaky alada artýar. Pul jemgyýetindäki durmuş arkalaşygynyň hakykaty şudur.
Pul jemgyýetindäki duşenbe güni irden köp adam üçin erbet duýgular bilen başlanýar. Halamaýan işine ýa-da mekdebe gitmek üçin özüni mejbur etmeli bolýar. Emma puly ýok jemgyýetde ýa-da halanýan işi bilen meşgullanýan adam üçin beýle zatlar ýok. Olar "bu gün näme etmeli?" diýip begenýärler.
○Soňunda
Prout obasy, ylmy-tehniki ösüşleri hem öz içine alýan şäher gurmak işlerini amala aşyrýar. Emma bu diňe bir tehnologiýa bilen çäklenmän, adamlaryň öz ego we düşünjeleri bilen nähili hereket edýändigini has gowy düşünen adamlaryň köpelmegi zerurdyr. Adamlar näme üçin ejir çekýärler? Näme üçin düşünişmezlikler we meseleler ýüze çykýar? Bularyň hemmesi ego we pikirleriň barlygy bilen baglanyşyklydyr. Adamlar özlerini akylly derejede kabul edip, akylsuzlyk ýagdaýyna ýeterlik derejede düşünip başlasa, has parahat we asuda jemgyýet döretmegiň düýbüni tutarlar.
Şeýlelik bilen, Prout obasy bilen bilelikde geljek döwür diňe bir fiziki ösüşleriň däl, eýsem adam ruhunyň ösüşiniň hem döwri bolar.
Awtor: Hiloyuki Kubota
E-poçta
contact@hiloyukikubota.com
Durnukly jemgyýet – Prout obasy (2-nji neşir)
Awtor: Hiloyuki Kubota
0 コメント