○Özüne ynamy ýitiren pursatlar
Wezipesini ýerine ýetirýän wagtyňyz, gaýtalamalary dowam etdireniňizde, ösüş duýgusy ýitip biler. Adamyň ösüşi "biraz ýokarlyk → birneme pese gaçmak → çalt ýokarlyk" görnüşinde dowam edýär. Saz gurallary ýa-da sport bilen meşgullananyňyzda esasy tehnika ýönekeý hereketlerden ybaratdyr, emma şol bir hereketi 30 minutdan 1 sagada çenli gaýtalamak bilen şowsuzlyk köpelýär. Bedeniň ýadawlygy bilen bilelikde duýgular hem gowşap başlaýar. Käbir adamlar muny "maňa şowsuzlyk geldi", "men erbetleşdim" diýip düşündirýärler, bu bolsa wagtlaýyn öz-özüňe bolan ynamyň ýitmegine sebäp bolýar. Şeýle ýagdaýda, dynç almak zerurdyr. Bu dynç alyş döwründe beden we beýni tertipleşýär, şonuň üçin täzeden türgenleşige başlanyňyzda öňküsinden has gowy ýerine ýetirip bilersiňiz. Emma bu diňe bir günüň dowamynda bolup geçýän ýagdaýdyr, şonuň üçin beden has hem ýadawlaşýar we hereketleriň takyklygy pese gaçýar. Muny birnäçe gün yzygiderli gaýtalamak bilen, käbir günlerde performansyň peselýänini duýarsyňyz, emma ol döwür geçenden soň uly ösüş duýulýar.
Esasy mehanizm şu tertipde işleýär we netijede bu hereketler uzak möhletli ýatda saklanýar. Gaýtalamalar bilen beden hereketleri ýatda saklap başlaýar, bu bolsa uzak möhletli ýatlamadyr. Emma uzak möhletli ýadyň hili dürli-dürli bolup biler: pes hilli ýatlama we ýokary hilli ýatlama.
○Erkinlik
Uzak möhletli we ýokary hilli ýadyň gazanylmagy bilen, hereketler awtomatiki ýerine ýetirilýär we bu ýagdaý ynama sebäp bolýar. Şol ynam adamyň rahatlygyny artdyrýar, intuisiýasyny ýokarlandyrýar we täze pikirleriň döremegine ýol açýar. Bu ýagdaýy futbol bilen düşündireliň.
Täze başlaýan futbolçy aýagyna gelen topy saklamaga üns berýär we diňe şol hereket hakda pikir edýär. Orta derejeli oýunçy bolsa, töweregine seredip, ýagdaýy seljerenden soň, topy dolandyryp biler. Örän ökde futbolçy töweregindäki ýagdaýy göz öňünde tutup, diňe topy saklamak bilen çäklenmän, derwezä tarap ilki ädimini hem geçirýär. Has ýokary derejedäki futbolçy bolsa, şol ädim bilen garşydaşyny hem aldadyp bilýär.
Bu mysal bilen düşündirmek isleýän zadymyz, eger topy saklamak ýaly esasy tehnika kämilleşse, adam has erkin hereket edip bilýär we bir tehnika dürli-dürli strategiýalary döretmäge mümkinçilik berýär. Şol bir wagtda, tizligi we takyklygy hem ýokarlanýar. Islendik ýokary derejeli ussat oýunçy esaslara güýçli eýe bolýar, täzeden başlaýanlar bolsa esaslara kämil derejede eýe däl. Hatda ýokary derejeli oýunçylaryň arasynda hem esaslaryň hilinde tapawut bar. Netijede, şol esaslara esaslanýan başarnyk, tizlik, karar kabul etmek ukyby we ynam arasyndaky tapawutlar uly rol oýnaýar we umuman alanyňda, olaryň derejesinde uly tapawutlar emele gelýär.
○Gyzyklanma
Esas bilen gaýtalanyp durmaly zatlaryň hatarynda sport bilen meşgullanýan bolsaňyz, oýnuň içinde bolmak; saz çalmak isleýän bolsaňyz, öz halaýan sazlaryňyzy ýönekeý görnüşde çalyp başlamak; nahar bişirmegi öwrenmek isleýän bolsaňyz, häzirki wagt iýesiňiz gelýän hem-de taýýarlamagy aňsat bolan naharlardan başlamak; dizaýn bilen gyzyklanýan bolsaňyz, öz halaýan dizaýnyňyzy ýönekeý görnüşde işläp başlamak; daşary ýurt dilini öwrenmek isleýän bolsaňyz bolsa, sözlügiň A-dan Z-a çenli ähli sözlerini öwrenmegiň deregine, gündelik gepleşikde köplenç ulanylýan sözlerden başlamak zerur bolup durýar.
Häzirki wagt iň zerur bolan hem-de tiz peýdaly boljak zatlardan başlamagyň netijesinde, ilki bilen kanagatlanma duýgusy emele gelýär we ownuk üstünlik tejribeleri arkaly höwesiň dowamly bolmagyna getirýär. Özüňiziň gyzyklanmalaryňyzy ileri tutup, haýsy işleri nähili tertipde ýerine ýetirjekdigiňizi kesgitlemek, iň tebigy hem-de iň oňat netije berýän usuldyr. Adatça, 3 ýyl dowam etseňiz, özboluşlylygyňyz kemala gelýär, emma gyzyklanmalary ileri tutman, diňe salgylanma kitaplaryň birinji sahypasyndan başlamak usuly, lezzet alyp işlemek mümkinçiligini ep-esli azaldýar, netijede bolsa, köplenç, işiň ortasynda bizar ediji ýagdaý döreýär. Bu ýagdaý pul jemgyýetindäki mekdeplerde, şahsy gyzyklanmalara esaslanmaýan bilim usullarynda köp duş gelýär. Munuň tersine, oýun ýa-da güýmenje bolsa, islendik adam ilkinji nobatda isleýän zadyny edýär, şonuň üçin ol hemişe şatlykly bolýar, şeýlemek bilen, dowamly bolýar we bireýýäm ösýär.
○Bir Adam Jemlemeli
Gaýtalamalar arkaly gazanylan tehnika bilen intuisiýa durmuşa geçirilip, bir zat tamamlanýar. Tamamlanan zadyň hili bolýar. Ýokary hilli zat döretmek üçin, bir adamyň jemlemegi esasy bolup durýar. San-sajaksyz materiallaryň içinden birnäçe saýlap alyp, olary bir adamyň jemlemegi netijesinde, başdan-aýak bir şahsyýet tarapyndan jemlenen, artykmaçlygy bolmadyk zat emele gelýär. Topary jemleýän režissýor bir adam bolmasa, umumy ugur kesgitlenmez, toparyň agzalary diňe bilelikde aýdym döretse, şahsyýetler çaknyşar, şonuň üçin wekiliýet aýdym-sazy jemleýär. Şol bir kagyzda bir suratkeş göz bölegini çekip, başga bir suratkeş agyz bölegini çekse, bitewi däl adam suraty emele geler.
Iki adam bir zada girişen halatynda-da, biri jemläp, beýlekisi öz ukybyny gaýgyrman hödürleýän gatnaşyk esasy bolup, beýlekiniň saýlawlaryny artdyrjak pikirleri hödürleýär. Bu gatnaşyk adam sany köpelse-de üýtgemeýär. Ýagny, jemleýän adamyň ukyby, tejribesi, adamkärçiligi ýokary bolsa, hemmesi mesele bolmazdan dowam eder. Mesele ýüze çykýan ýagdaýlaryň köpüsi, jemleýän adamyň ukyby ýa-da adamkärçiligi ýetmeýän wagty, ugur kesgitlenmedik wagty, we daş-töwerekdäki adamlaryň gatyşmagy aşa köp bolan wagty bolýar.
○Gatyşmagy Çäklendirmeli
Utgaşykly zatlar bir adamyň jemlemegi esasynda bolup, ýagny haýsy-da bolsa bir zady öz jogapkärçiligi bilen kesgitläp, oňa girişmek diýmegi aňladýar. Tersine, beýlekilere gatyşmazlyk hem esasy bolup durýar. Gatyşylan tarap, öz jogapkärçiligi bilen işlemek tutumyna päsgelçilik berlen bolýar. Eger kimdir biri maslahat bermek barada ikirjiňlenýän bolsa, ikirjiňlenmek intuisiýa laýyk gelmeýändigi sebäpli, netijede maslahat bermezlik has gowy bolýar.
○Ulgamyň esasy elementlerinden biri
Bir zat döretmek isleändä, köplenç maksada esaslanyp işlenilýär. Şonuñ üçin hem, öñdengörüli we bitewi bir zat döretmek isleseñ, ony esasy elementden başlamagyñ gowy bolar. Esasy element, dörediljek zadyñ satylýan ýa-da özboluşly tarapydyr. Ol, önümüzün dörediji elementleriniň içinde iň uly täsire eýe bolan özboluşly tarapy.
Mysal üçin, internetdäki gözleg sahypalarynda, netijeleriñ hiliniñ özi esasy element hasaplanýar. Şonuñ üçin-de, gözleg funksiýasy önümüzün özeni bolup durýar. Eger-de tiz hereket edýän awtoulag döretmek isleseñ, onda birinji nobatda motory, ikinji nobatda bolsa ulagyň aerodinamik görnüşi esasy elementler bolar. Eger-de rahat oturgyç döretmek isleseñ, onda onuň formasy we materialy, ýagny deri bilen degýän ýerleri esasy elementler bolar. Aşpezlikde bolsa, köplenç, birinji nobatda tagam, ikinji nobatda bezeg, üçünji nobatda bolsa gap-gaç esasy elementlerdir.
Esasy elementi belli bir derejede tamamlamak, önümüzün aglaba bölümünü tamamlamak bilen barabar bolýar. Şonuñ üçin-de, galan elementleri esasan şol özenine ulamak gaty amatly bolýar. Mundan baüka, tamamlanan önümüzün hili barada öñden baha bermek we tamamlamak üçin gerek boljak günleri çaklamak has ýeňilleşýär. Bu bolsa, döredijiligiñizi we üns bermek ukybyñyzy dowam etdirmäge kömek edýär. Eger-de topar bilen işlenilýän bolsa, onda bu usul topar agzalarynyň motiwasiýasyny hem saklamaga ýardam berýär.
Mysal üçin, uly arassaçylyk işleri edilende, ilki bilen uly mebelleri çetleşdirip, soňra bolsa burçlary arassalamak has amatly bolýar. Şonda ähli zadyñ aglaba bölümü arassalanan hasap edilýär we galan kiçi zolaklary arassalamak galýar. Şeýlelik bilen, işiň haçan tamamlanjakdygyny anyk hasaplamak we üns bermek has ýeňilleşýär.
○Bilimiň beýikligi
Öz hakyky hünärine ýa-da ukybyna laýyk gelýän kärini tapyp, şoňa yhlas bilen çemeleşýän adam, gündelik durmuşynda nähili derejede ýokary bilim derejesine ýetmelidigini anyk görkezýär. Beýik düşünjeli adam hemişe pikirlenýär, arassa we ak ýürek bilen çalyşýar, intuisiýasy güýçli, çuňňur üns jemlemegi we ony dowam etdirmek başarnygy, gözegçilik ukyby, ýerine ýetirijilik ukyby örän ýokary bolýar.
Öz hakyky hünärine ýa-da ukybyna laýyk kärini tapyp, şoňa bagyşlanan adam köp halatda düzgünli ýaşaýar we özüni berk dolandyrýar. Beýlekiler ony zähmetsöýer hasaplap bilerler, ýöne özi üçin bu ýol has gowy netijelere alyp barýar we ösüşine ýardam berýär. Şonuň üçin bu hereketler zähmet däl-de, tebigy we özbaşdak, höwes bilen amala aşyrylýar, şeýlelik bilen ýaşaýşy hem doly manyly bolýar. Bu, diňe hakyky hünärine ýa-da ukybyna laýyk kär bilen meşgullanýan adamda ýüze çykýan ýagdaýdyr. Olar ir ertirden agşama çenli şol iş bilen ýaşaýarlar, dynç alyş wagtynda hem pikirleriniň bir künjünde şol mesele bolýar, ähli meýilnamalary hem şoňa görä kesgitlenýär.
Şeýlelikde, häzirki wagtda edilýän işiň geljekde iň ýokary derejä ýetip-etmejekdigi häzirki çemeleşme bilen kesgitlenýär. Eger-de, adam gününiň aglaba bölegini öz islegi bilen gyzyklanýan işi bilen meşgullanyp, maksatly ýagdaýda işläp, düýn bilen deňeşdirilende öz ösüşini duýýan bolsa, üç ýyldan soň ol özboluşly aňlatmalary bolan şahsyýete öwrüler. Eger-de eýýäm üç ýyl bäri şu işleri alyp barýan bolsa, ol eýýäm ussat bir adamdyr.
Bu derejeli duýgy derejesiniň tapawudyny iş orny mysalynda göz öňüne getireliň. Mysal üçin, wagtlaýyn işçiler (albaýtlary) işçileriňkiden pes derejeli çemeleşýärler. Albaýtlaryň esasy maksady işiň özi däl-de, esasan, pul gazanmak bolýar, şonuň üçin olar günde diňe birnäçe sagat işleýärler. Netijede, iş wagtyndan daşarda bu iş hakda pikir etmeýärler.
Munuň tersine, doly iş gününi işleýän işgärler albaýtlardan tapawutlylykda, günüň köp bölegini iş bilen geçirýärler. Şeýle-de bolsa, köp halatlarda işgärler hem ýaşaýyş çykdajylaryny tölemek üçin işleýärler, hem-de iş wagty kompaniýa tarapyndan kesgitlenýär. Netijede, olar doly meýletinlik bilen işlemeýärler we eger-de olaryň işi hakykatdan hem olaryň ukyplaryna laýyk gelmese, onda olaryň işiň içindäki duýgusy pes bolýar.
Işgärlerden has ýokary derejeli wezipedäki ýolbaşçylar bolsa, köplenç, has işjeň çemeleşýärler. Şonuň üçin olar has berk üns jemleýärler we işgärleriň üns bermeýän ownuk-uşak zatlaryna-da göz ýetirýärler. Ýene-de bir ätiýatlyk derejesi ýokary bolan kategoriýa bolsa, baş direktorlar ýa-da kompaniýanyň esaslandyryjylarydyr. Olar köplenç öz ugrunda tebigy ukyba eýe bolup, işlerine doly baglanypdyrlar. Dynç alýan wagtynda-da, öýüne gaýdanda-da, hatda dynç günlerinde-de iş hakda pikir edýärler. Olar üçin dynç almakdan has gyzykly zat işlemek bolýar. Elbetde, bu diňe bir mysal, ýöne bu nukdaýnazardan seredeniňde, albaýtlaryň ýa-da işgärleriň arasynda-da özüne laýyk iş bilen meşgullanýan adamlar bardyr.
Pul esasly jemgyýetlerde adamlaryň öz tebigy ukyplaryna laýyk gelýän iş tapmagy kyn bolýar. Netijede, köp adamlar işleri bilen baglanyşykly pes duýgy derejesinde işleýärler. Duýgy derejesi dürli bolan adamlar bir ýerde bile işlemekde kynçylyk çekýärler, sebäbi olar üns jemleýiş derejesi, gepleşik mazmuny we wagty ulanmak usuly bilen biri-birinden tapawutlanýarlar. Bu tapawutlaryň döremeginiň esasy sebäbi, adam özüne laýyk gelen iş bilen meşgullanýarmy ýa-da ýokmy diýen soragdyr. Eger-de iş adama laýyk gelmese, onda onuň duýgy derejesi pes bolýar, tersine, eger-de ol öz tebigy ukybyna laýyk gelýän iş bilen meşgullansa, onda ol tebigy ýagdaýda has ýokary duýgy derejesine eýe bolýar.
Bu ýagdaý mekdep durmuşynda-da göze ilýär. Meselem, sapaklarda gowy baha alýan okuwçylaryň ýönekeý sebäbi, olaryň mekdep tarapyndan saýlanan dersleriniň olara laýyk gelmegidir. Pes baha alýan okuwçylaryň akyly pes diýen many aňladylmaýar, olaryň öwrenýän dersleri olara laýyk däldir. Käbir okuwçylaryň matematika ýa-da dil dersleri gowşak bolup biler, ýöne olar sungat ýa-da sport ugurlarynda has başarjaň bolup bilerler. Mekdepde hiç bir ugurda ukyby ýüze çykmaýan okuwçylar bolsa, uzak möhletli mekdep durmuýynda pes özüne baha bermek we naýanç duýgularyna sezewar bolup, işjeňligiň peselmegine alışýarlar.
Islendik adam özüne laýyk gelen iş bilen meşgullansa, onda onuň duýgy derejesi ýokary bolýar, hereket etmegi aňsat bolýar we şol ugurda öz başarnyklaryny has ýokary derejede görkezýär. Adamlar diňe özlerine laýyk gelýän işlerde has ýokary hilli netijeleri gazanyp bilýärler. Şonuň üçin, eger-de adam öz işiniň netijelerini gowulandyrjak bolsa, onda ol özüne laýyk gelen iş bilen meşgullanmalydyr. Köp halatlarda, adamyň aslynda ukybynyň bardygy onuň hobbi we gyzyklanmalarynda gizlenendir.
○Ekstremal çemeleşme
Dünýäde zatlara çuňňur düşünýän, köp adamlaryň görmeýän nukdaýnazaryndan zatlary seljerip bilýän adamlar bar. Bu adamlar köplenç öz ugrunda ýokary başarnyklydyr. Olaryň umumy aýratynlygy bolsa, aşa ekstremal tejribeleri başdan geçirmegidir. Şonuň üçin olaryň zatlara düşünmek ukyby has çuň bolýar. Eger-de bir adam öz tebigy başarnygyna laýyk gelmeýän bir ugurda işleýän bolsa, onda ol ortaça gyzyklanma, ortaça üns jemlemek we ortaça wagt bilen işini tamamlar. Netijede, azajyk kynçylygy we azajyk şatlygy başdan geçirer. Şol sebäpli tejribesem çuň bolmaz we zatlary içgin seljermegi az başdan geçirer. Kompaniýada bu kategoriýa köplenç adaty işgärlere gabat gelýär.
Zatlara çuň düşünýän adamlar we ýokary başarnykly adamlar bolsa, aşa ekstremal tejribeleri başdan geçiripdirler. Olaryň käbiri gaty köp kitap okapdyr, käbiri örän köp eser döreden, käbiri sagatlap türgenleşik geçiren, käbiri sagatlap syn eden, käbiri sagatlap pikir eden, käbiri örän köp işläpdir, käbiri bolsa örän köp adam bilen işleşipdir. Olar bir ugra doly baglanýarlar we gaty köp wagt sarp edýärler. Şonuň üçin olar gaty agyr kynçylyklary başdan geçiripdirler we şol bir wagtda gaty köp zat gazanypdyrlar. Netijede, olar zatlaryň çäklerini, ýagny bir günüň 24 sagadynyň çäginde edilip bilinjek zatlaryň çägini bilýärler. Şeýlelik bilen, adamlaryň görmeýän böleklerini we çuňlugyny görýärler hem-de belli bir üns jemleme derejesinde haýsy derejä ýetmek mümkinçidigini bilýärler. Kompaniýada bu kategoriýa köplenç esaslandyryjylar bilen baglanyşyklydyr.
Adamlar öz başdan geçiren tejribeleri hakda gürrüň berende, olaryň sözlerine güýç girýär. Şonuň üçin olaryň gepleşikleri gyzykly we täsirli bolýar. Ekstremal tejribeleri başdan geçiren adamlar bilen deňeşdirilende, ortaça tejribesi bolan adamlaryň gürrüňleri köplenç çuňlugy pes bolýar.
Diňe ortaça çemeleşme bilen meşgullanan adamlar, öz çagalarynyň ýa-da töweregindäki adamlaryň aşa ekstremal iş bilen meşgullanýandygyny görenlerinde, olar köplenç alada edip, olary duýdurýarlar ýa-da duruzmaga synanyşýarlar. Elbetde, aşa ekstremal iş bilen meşgullanmak saglyga zyýan ýetirip biler. Emma başga bir tarapdan seredeniňde, bu başarnykly bolmak üçin gerek bolan basgançaklardan biridir.
Aşa ekstremal iş bilen meşgullanmak başlangyçda deňagramlylygy bozýar. Emma belli bir möhlet dowam edeninden soň, adam öz ugrunda tejribe toplap, iň täsirli usullary saklap, käbir işleri ýeňilleşdirmegiň usulyny öwrenýär. Netijede, işiň has täsirli taraplaryny saklap, deňagramlylygy dikeldip bilýär.
Ekstremal çemeleşme islendik adam tarapyndan amala aşyrylyp bilner. Emma bu, diňe adam özüniň gyzyklanýan we doly baglanyşyp bilýän ugry bilen meşgullananda ýa-da öz tebigy başarnygyna laýyk gelýän iş bilen meşgullananda mümkin bolýar. Eger-de adam şeýle bir zady tapsa, onda ol tebigy ýagdaýda köp wagt sarp edip, şol ugurda ýokary başarnyk gazanar.
Täze başlanlar üçin, ilkinji tapgyrda hiliň deregine möçbere üns bermek has peýdalydyr. Wagtyň geçmegi bilen bilim we başarnyk ýokarlanyp, umumy düşüniş artanda, adamyň zatlara syn ediş ukyby ösýär we ol möçberden hil taýdan ösüşe geçýär.
○Öňden görme, itergi güýji we edep
Guramalaryň liderleri, işewürler, sportçylar ýaly bäsdeşlik dünýäsi içinde üstünlik gazanan adamlaryň umumy aýratynlyklary bar. Olaryň öňden görme we itergi (iterme) güýji ýokary bolýar. Mysal üçin, "geljekde şu önüm bazaryň esasy akymyna öwrüler" diýip öňdengörüjilik bilen çaklaýan işewürler bar. Soň bolsa, şol önümi öndürmek, zerur bolan işgärleri toplamak ýaly işlere başlaýarlar. Bu ýagdaýda işiň amala aşyrylmagy üçin itergi güýji zerurdyr.
Sportçylarda-da şol bir prinsip işleýär. Mysal üçin, boksçylar göreş wagtynda hemişe kelle we beden hereketi bilen garşydaşy bilen oýun edýärler. Bu, indiki hereketi öňünden görmek we garşydaşyň hereketine jogap bermek üçindir. Soňra bolsa, garşydaşyň garnyna ýa-da eňegine güýçli urgy urmak üçin basyş edýärler. Futbolçylarda-da şol bir zat bolýar. Dribling bilen garşydaşyny aldap geçýän oýunçy diňe bir dribling ussatlygy bilen däl, eýsem, öňünden meýilleşdirilen hereketler bilen üstünlik gazanýar. Boksda bolşy ýaly, olar hem bedenlerini herekete getirip, garşydaşlaryna ýalňyş hereket etdirip, ýeňiş gazanmak üçin pursat gözleýärler. Bu, öňden görmegiň we iterginiň utgaşygydyr.
Goragçylaryň strategiýasy-da şoňa meňzeýär. Garşydaş dribling bilen golaýlaşanda, goragçy öňünden görmeli we dogry pursatda hüjüm etmeli. Çalt goragçy öňden görme taýdan gowşak bolsa, garşydaşyň ötenini görer. Muňa garamazdan, haýal goragçy, eger-de öňden görme we oýny duýmak başarnygy güýçli bolsa, topy basyp alar. Bu prinsip beýleki sport görnüşlerinde hem ulanylýar. Sport tälimçileri-de öz ligasyndaky garşydaş toparlaryň ýagdaýlaryny we türgenleşikleriň täsirini çaklap, şol maglumaty türgenleşik meýilnamasyna geçirýärler we oýunçylara berjaý etdirýärler. Netijede, öňden görme we itergi bilen netije gazanylýar.
Netije gazanýan islendik şahsyýet ýa-da gurama, esasan, öňdengörüjiligi bilen ýeňiş gazanýar we şol bir wagtyň özünde itergi güýjüne (amala aşyrmak ukybyna) hem eýe bolýar. Öňdengörüjilik, kelläniň çalt işlemegi bilen berk baglanyşykly bolup, bu bolsa artykmaç wagt mümkinçiliklerini döredýär, içgin duýgulary artdyrýar, täze ideýalaryň ýüze çykmagyna getirýär we bäsdeşlikde ýeňiş gazanmak, oýunda üstün çykmak bilen baglanyşykly bolýar. Muňa ters gelýän ýagdaýda, wagt mümkinçiligi bolmadyk adamlar ikirjiňlenme we alada bilen ýüzbe-ýüz bolup, içgin pikir edip bilmeýärler we öňe gitmek ýollaryny görüp bilmeýärler.
Öňdengörüjilik ukybyny ýokarlandyrmagyň iki esasy usuly bar. Birinjisi, üstünlik tejribelerini toplamak we bilim almakdyr. Ikinjisi bolsa, kelläni adaty ýagdaýdan has agyr ýük bilen synagdan geçirmekdir. Kelläni agyr ýük bilen türgenleşdirmek üçin aşakdakylar mysal bolup biler:
- Gysga wagtda ägirt uly mukdarda kitap okamak. Munuň netijesinde beýniniň maglumat işläp geçiş ukyby ýokarlanýar we pikirlenmek tizligi artýar.
- Üznüksiz pikirlenmek. Diňe halaýan zadyň bilen meşgullanmak uzak möhletli dowamlylygyň açarydyr.
- Top oýunlarynda hüjüm ediji oýunça garşy iki we ondan köp goragçyny goýmak. Adaty ýagdaýda bir goragçy bilen markirofka edilýän hüjümçä garşy iki goragçy goýulanda, pikirlenme tizligi we karar bermek çaltlygy iki esse ýokarlanýar, netijede öňdengörüjilik ukyby artýar.
- Iki ýa-da has köp hereketi bir wagtda ýerine ýetirmek we beýniniň maglumat işläp geçiş ukybyny güýçlendirmek. Mysal üçin, jigit oýnamak ýa-da jonglýorlyk etmek bilen ylgamak, soraglara jogap bermek ýa-da aýak bilen başga bir iş etmek.
- Futbol oýnunda, mysal üçin, içki türgenleşikde diňe bir gezek topa degmek düzgünini girizmek. Bu ýagdaýda oýunçy, eger öňdengörüjilik ukyby ýok bolsa, topy dogry pas edip bilmez. Mundan başga-da, dört we ondan köp reňkli eşik geýen oýunçylary iki topara bölmek we şol bir reňkli oýunçynyň biri-birine pas bermegini gadagan etmek, yzyna pas gaýtaryp bolmazlyk düzgünini girizmek hem mümkin. Hatda oýnuň dowamynda tälimçiniň bir sözi bilen gök we gyzyl topara bölünen oýunçylar derrew gök we ýaşyl topara öwrülip biler. Bularyň hemmesi geljekdäki ýagdaýy çaklamaga we karar bermek tizligini ýokarlandyrmaga gönükdirilendir.
Kelläni agyr ýük bilen türgenleşdirmek üçin bir wagtyň özünde birnäçe elementi ýerine ýetirmek zerur. Şeýdip, beýniniň pikirlenmek tizligi, maglumat kabul ediş mümkinçilikleri we karar bermek tizligi ýokarlanýar. Bu öňdengörüjilik ukybynyň ýokary bolmagy, netijä ýetmekde esasy faktor bolup durýar. Şahsyýet ýa-da guramalar ukyplaryna görä belli bir ligalara ýa-da derejelere bölünýärler. Öňdengörüjilik ukyby ýokary bolan adamlar has ýokary derejelere çykýarlar. Iki adam deň derejede öňdengörüjilik ukybyna eýe bolsa, onda fiziki mümkinçilikler ýa-da başga faktorlar netijä täsir edýär.
Öňdengörüjilik we itergi güýji ýokary bolsa, netijeler gazanylýar, emma şonuň bilen birlikde adamkärçilik we edeplilik (sylag we tertip-düzgün) hem bolsa, iň ýokary derejede bolýar. Hemmeler hoşniýetli, duýgudaş, salamlaşmagy we minnetdarlyk bildirmegi başarýan, topar bilen sazlaşykly işleşýän adamlary halýarlar. Edepliligi bolmadyk adamlar başgalara ýaramaz täsir edip, mümkinçilikleriň sany azalýar. Şonda-da ukyby bolsa, netije gazanyp biler, emma köp ajaýyp mümkinçilikleri ýitirer. Edepliligi bolan adam lider bolanda, jemgyýetde gowy gatnaşyklaryň emele gelmegine ýardam edýär, birek-birege hormat goýýan toplum döreýär. Iş başarýan, ýöne edepliligi bolmadyk adam lider bolanda, özüňi rahat duýup bolmaýan, birek-birege kömek etmegiň pes bolan bir topar emele gelýär.
0 コメント